Ποίημα για τον κινηματογράφο - Μαγιακόφσκι

Για σας ο κινηματογράφος είναι ένα θέαμα. 

Για μένα είναι σχεδόν μία αντίληψη του κόσμου. 

Ο κινηματογράφος είναι φορέας της κίνησης. 

Ο κινηματογράφος ανανεώνει τις λογοτεχνίες. 

Ο κινηματογράφος είναι τόλμη. 

Ο κινηματογράφος είναι αθλητής. 

Ο κινηματογράφος διαδίδει ιδέες. 

---Μαγιακόφσκι 1922---

 

Εθνική Παιδεία - Κώστας Βάρναλης

Γανιάσατε, δασκάλοι, νὰ ξεμάθω
νά ῾μαι ἐγώ, νὰ στοχάζομαι, νὰ θέλω -
ψέματα ὅλο ν᾿ ἀκούω, νὰ λέω, νὰ πράττω,
γιὰ ψέματα νὰ ζῶ καὶ νὰ πεθαίνω.

Δὲν μπόρεσε ἡ σπουδὴ νὰ μὲ χαλάσει.
Ἀντέξανε σαρκίο, ψυχὴ καὶ γνώση
μὰ κάθε τόσο θάνατος νὰ ξέρεις
ὅτ᾿ εἶσαι πάντα πουλημένο κρέας.

Το νόημα της απλότητας - Γιάννης Ρίτσος

...έναυσμα για ατομικές εξερευνήσεις στις Πατρίδες μεγάλων Ποιητών...

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ - Γ. Ρίτσος

Πίσω από απλά πράγματα κρύβομαι, για να με βρείτε

αν δε με βρείτε, θα βρείτε τα πράγματα,

θ’ αγγίξετε εκείνα που άγγιξε το χέρι μου,

θα σμίξουν τα χνάρια των χεριών μας.

H κάθε λέξη είναι μια έξοδος

Για μια συνάντηση πολλές φορές ματαιωμένη

Πάντα η σιωπή μένει γονατισμένη

Και τότε μια λέξη αληθινή,

Σαν επιμένει στη συνάντηση.

Κούφιοι Άνθρωποι - Τόμας Έλιοτ

“View”, oil on panel, 10″x8″.  (c)Sean McCusker.
-----------------

Είμαστε οι κούφιοι άνθρωποι/ είμαστε οι βαλσαμωμένοι άνθρωποι

σκύβοντας μαζί/ κεφαλοκαύκι άχυρο. Αλίμονο!

Οι στεγνές φωνές μας, όταν/ ψιθυρίζουμε μαζί

είναι ήσυχες και ανόητες/ σαν άνεμος σε ξερό χορτάρι

ή πόδια ποντικών σε σπασμένο γυαλί/

στο ξερό μας κελάρι.

Σχήμα χωρίς μορφή, σκιά χωρίς χρώμα

παραλυμένη δύναμη, χειρονομία χωρίς κίνηση.

Αυτοί που πέρασαν/ με ολόισια μάτια, στου θανάτου το άλλο  Βασίλειο

μας θυμούνται-αν καθόλου-όχι ως χαμένες

 βίαιες ψυχές, μα μονάχα/ ως κούφιους ανθρώπους

τους βαλσαμωμένους ανθρώπους….

                         III

 «…αυτή είναι η νεκρή χώρα/ αυτή είναι του κάκτου η χώρα

 εδώ τα πέτρινα είδωλα/ σηκώνονται, εδώ λαμβάνουν

την ικεσία ενός χεριού νεκρού ανθρώπου
κάτω από το σπίθισμα σβησμένου άστρου…

                          V

…Mεταξύ ιδέας/ και πραγματικότητας
μεταξύ κίνησης/ και δράσης/ πέφτει η Σκιά

                            Γιατίι δικό σου είναι το βασίλειο
Μεταξύ αντίληψης/ και δημιουργίας

 μεταξύ κίνησης/ και απάντησης/ πέφτει η Σκιά

                           Η ζωή είναι πολύ μακριά

 Μεταξύ πόθου/ και σπασμού

μεταξύ δύναμης/και ύπαρξης/
μεταξύ ουσίας/ και πτώσης

 πέφτει η Σκιά

                          Γιατί δικό σου είναι το βασίλειο
γιατί δική σου είναι η ζωή/ γιατί η ζωή είναι δική σου

δική σου/ αυτός είναι ο τρόπος
που ο κόσμος τελειώνει

 όχι με ένα πάταγο αλλά με ένα λυγμό».

***

 (Τ. Σ. Έλιοτ, «Οι κούφιοι άνθρωποι», σ. 117, «Άπαντα ποιήματα», μτφ. Αριστοτέλης Νικολαϊδης, εκδόσεις Κέδρος).

Αυτό θέλω να τους πω - Μπέρτολντ Μπρεχτ

Αναρωτιέμαι: γιατί να συζητάω μαζί τους;
ψωνίζουνε τη γνώση για να την πουλήσουν.
θέλουν να μάθουνε πού υπάρχει γνώση φτηνή
που να μπορούνε ακριβά να την πουλήσουν. Γιατί
να ενδιαφερθούνε να γνωρίσουν ό,τι
ενάντια στην αγοραπωλησία μιλάει;

Θέλουνε να νικήσουν.
Στη νίκη ενάντια τίποτα δε θέλουνε να ξέρουν.
Δε Θέλουνε άλλοι να τους καταπιέζουν,
Θέλουνε να καταπιέζουνε οι ίδιοι.
Δε θέλουνε την πρόοδο.
Θέλουνε την υπεροχή.

Πειθαρχούνε σ' όποιον
τους υπόσχεται πως θα μπορούνε να διατάζουν.
Θυσιάζονται
για να μπορέσει να μείνει όρθιος ο βωμός της θυσίας.

Τι να τους πω, σκέφτηκα. Αυτό
θέλω να τους πω, αποφάσισα.

Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι, κηρύχνουν τη λιτότητα - Μπέρλοχτ Μπρεχτ

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά
Θεωρούνε ταπεινό
Να μιλάς για το φαΐ
Ο λόγος; Έχουνε κιόλας φάει

Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο
Χωρίς να’χουνε δοκιμάσει κρέας της προκοπής

Πώς ν’αναρωτηθούν πού’θε έρχονται
Και πού πηγαίνουν
Είναι τα όμορφα δειλινά τόσο αποκαμωμένοι
Το βουνό και την πλατειά τη θάλασσα
Δεν τά’χουν ακόμα δει
Όταν σημαίνει η ώρα τους

Αν δεν νοιαστούν οι ταπεινοί
Γι’αυτό που είναι ταπεινό
Ποτέ δεν θα υψωθούν

Το ημερολόγιο
Δεν δείχνει ακόμα την ημέρα
Όλοι οι μήνες, όλες οι ημέρες
Είναι ανοιχτές
Κάποια απ’ αυτές θα σφραγιστεί
Μ’ έναν σταυρό

Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί
Οι έμποροι φωνάζουν γι’αγορές
Οι άνεργοι πεινούσαν
Τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται

Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι
Κηρύχνουν τη λιτότητα
Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσήματα
Ζητάνε θυσίες
Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους
Για τις μεγάλες εποχές που θα’ρθουν
Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
Λες πως η τέχνη να κυβερνάς το λαό
Είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε
Πόλεμος και ειρήνη
Είναι δυο πράγματα ολότελα διαφορετικά
Όμως η ειρήνη τους και ο πόλεμός τους
Μοιάζουν όπως ο άνεμος κι η θύελλα
Ο πόλεμος γεννιέται απ’ την ειρήνη τους
καθώς ο γιος από την μάνα
έχει τα δικά της απαίσια χαρακτηριστικά
ο πόλεμός τους σκοτώνει
ό,τι άφησε όρθιο η ειρήνη τους

Όταν αυτοί που είναι ψηλά
Μιλάνε για ειρήνη
Ο απλός λαός ξέρει
Πως έρχεται ο πόλεμος
Όταν αυτοί που είναι ψηλά
Καταριούνται τον πόλεμο
Διαταγές για επιστράτευση
Έχουν υπογραφεί

Στον τοίχο με κιμωλία γραμμένο
Θέλουνε πόλεμο
Αυτός που το΄χε γράψει
Έπεσε κι όλας

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε
Να ο δρόμος για τη δόξα
Αυτοί που είναι χαμηλά λένε
Να ο δρόμος για το μνήμα

Τούτος ο πόλεμος που έρχεται
Δεν είναι ο πρώτος
Πριν απ’ αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμοι
Όταν ετέλειωσε ο τελευταίος
Υπήρχαν νικητές και νικημένοι
Στους νικημένους ο φτωχός λαός
Πέθαινε απ’ την πείνα
Στους νικητές ο φτωχός λαός
Πέθαινε το ίδιο

Σαν θα’ρθει η ώρα της πορείας
Πολλοί δεν ξέρουν
Πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους
Η φωνή που διαταγές τους δίνει
Είναι του εχθρού τους η φωνή
Εκείνος που για τον εχθρό μιλάει
Είναι ο ίδιος τους ο εχθρός

Νύχτα
Τ’ανδρόγυνα ξαπλώνουν στο κρεβάτι τους
Οι νέες γυναίκες θα γεννήσουν ορφανά

Στρατηγέ το τανκς σου
Είναι δυνατό μηχάνημα
Θερίζει δάση ολόκληρα
Κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
-χρειάζεται οδηγό

Στρατηγέ το βομβαρδιστικό
Είναι πολυδύναμο
Πετάει πιο γρήγορα απ’ τον άνεμο
Κι απ’ τον ελέφαντα σηκώνει βάρος πιο πολύ
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
-χρειάζεται πιλότο

Στρατηγέ ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ
Ξέρει να πετάει
Ξέρει και να σκοτώνει
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
-ξέρει να σκέφτεται

***

Μπέρτολντ Μπρεχτ-”Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου”
(Ποιήματα του Σβέντμποργκ, 1939)

Εγκώμιο στη Μάθηση - Μπέρτολτ Μπρεχτ

Μάθαινε, και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς

που ο καιρός τους ήρθε

Ποτέ δεν είναι πολύ αργά!

Μάθαινε,

το α, β, γ, δε σε φτάνει, μα συ

να το μαθαίνεις! Mη σου κακοφανεί!

Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις.

Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.

* * *

Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!

Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!

Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!

Μάθαινε, εξηντάχρονε!

Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.

Ψάξε για σχολειό, άστεγε!

Προμηθέψου γνώση, παγωμένε!

Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.

Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.

* * *

Μην ʽτρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε

Μην αφεθείς να πείθεσαι.

Μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!

Ο,τι δεν ξέρεις ο ίδιος

καθόλου δεν το ξέρεις.

Ελεγξε το λογαριασμό

Εσύ θα τον πληρώσεις.

Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι.

Ρώτα: Πώς βρέθηκε αυτό εδώ;

Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία!

Το τραγούδι της σούπας - Μπέρτολτ Μπρεχτ

Σαν άλλη σούπα πια δεν έχεις

τι άλλο να σε σταματά;

Πρέπει ολάκερο το κράτος

τα πάνω κάτω ανάποδα να φέρεις

μέχρι τη σούπα να 'χεις.

Τότε θα 'σαι πια του εαυτού σου μουσαφίρης.

* * *

Οταν για να βρεις δεν υπάρχει πια καμιά δουλειά

πρέπει ν' αντισταθείς!

Πρέπει ολάκερο το κράτος

τα πάνω κάτω ανάποδα να φέρεις.

Μέχρι να γίνεις του εαυτού σου εργοδότης.

Και τότε πάντα διαθέσιμη δουλειά για σένα θα 'χει.

* * *

Οταν για την αδυναμία σας σας περιγελούν

δεν επιτρέπεται καιρό να χάνετε άλλο!

Πρέπει έτσι να φροντίσετε

που όλοι, όσοι αδύνατοι είναι, να βαδίσουνε μαζί.

Τότε μεγάλη δύναμη πια θα 'στε.

Να σας περιγελάσει τότε δε θα τολμά κανένας!